Joris Claeszn Verspeck

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• vermelding: van 1555; Verkoop boerderij te Rijswijk
• vermelding: van 1561; 10e penning Rijswijk
• vermelding: van 1583; Geschil over nalatenschap

Aantekeningen:

vermelding:
Claesje Symonsdr compareert in 1555 voor de gezworenen van Rijswijk en verkoopt in het bijzijn van haar kinderen Pouwels Claeszn (haar voogd), Joris Claeszn, Bastiaen Claeszn, Haesje Claesdr en Leenaertje Claesdr. Het bedrijf wordt verkocht aan Jacob Joriszn, de man van Leenaertje Claesdr.
Het bedrijf omvat (in 1566) vier paarden, een ouwe merrie, twee tweejarige merrieveulens, een éénwinter-veulen, twaalf koeien, vier éénwinter-beesten, een zeug met biggen, met de merck (markt?) kalveren die men in de wei jagen zal, de ‘huyerwaer’ (pachtrecht) van circa 24 morgen land, met wagens, ploeg, eydens (eggen), stoppen, mouwen (houten bakken voor de boter- en kaasmakerij) en verder alles wat tot het landbouwbedrijf behoort. Bovendien nog twee bedden, zes lakens, drie kussens, drie dekens, met geheel de inboedel van houtwerk. Uitgezonderd waren de ‘leesstoel’ (stilletje) met twee andere stoelen, een ‘scrientgen’ (kastje) in ‘t voorhuis, een oud tresoor, staande in de gang, een oud ‘sculge’ met twee banken in de ‘leechkamer’ (benedenkamer) met een ronde tafel. Uit de opsomming van wat ze uitsluit mag wel geconcludeerd worden, dat de inboedel aanzienlijk meer omvatte.
Jacob Joriszn. zal bovendien het genot hebben van het koren dat op zolder is en dat gezaaid is, het vlees dat er is, vier zijden spek, vier ketelen, een koperen pot met het bekken (deksel ?), een lavoer, drie platelen, twee tinnen kannetjes met een zoutvat. De koop is geschied voor ‘negendalff’ honderd gulden. Bovendien zal verkoopster, zolang zij leeft, worden onderhouden ‘in eeten en in drincken eerlicke en duechdelicken als men een moeder en oudt mensch sculdich is’. Mocht de samenwoning Claesje niet zinnen en zij wegtrekken, dan zal de koper haar alle jaren mondkost betalen en uitreiken: een agtendeeltje boter of vijf karolus guldens, vier kazen van de beste die men daar ‘vringt’, een voet vlees (dat goed is) of vijf kar. gld., een half varken van ‘t beste, anderhalf ton appelen, plus drie ponden groot Vlaams aan geld.
Mocht Claesje ‘off lijvich’ worden (sterven) dan zal de koper aan de kerk met de HG (Heilige Geest = de verzorging der armen) een koe geven ‘niet van de quaetste, noch niet van de beste’. Het is een van de weinige akten, die een goed inzicht geven in een landbouwbedrijf en de daarbij behorende woning. Het legaat aan de kerk geeft daarbij nog een aardige kijk op de persoonlijkheid van de schenkster. Als de volgorde van vermelding van de kinderen in de akte de opvolgende geboorten weerspiegelt en Paulus dus de oudste is (geboren circa 1528) was Claesje reeds weduwe toen haar kinderen nog jong waren (1544 of eerder). Ruim meer dan twintig jaar heeft ze dus haar bedrijf geleid.

vermelding:
1561
Joris Claesz. Verspeck bruyct van Frans mijn heer sijn erffgen. 16 margen landts met een woenhuys jaerlicx om 1 hondert 15 gulden 4 stv. Compt voor den thienden penninck - 11 p. 10 s. 3 d.

vermelding:
ORA Rijswijk 17-4-1583: De broers Arijen Jansz Swan te Rotterdam en Jeroen Jans tot Noortwijck met Vranck Dircxsz als man en voogd van Haesgen Joppen machtigen Gerrit de Paep Jansz om in hun naam te handelen.

ORA Rijswijk 22-6-1583: Adriaen en Jeroen Jansz Swan en Vranck Dircxs wonend te Delft als man en voogd van zijn huisvrouw alle erfgenamen van het achtergelaten kind of kinderen van Joris Claesz Verspeck contra Pouwels Andries getrouwd met de nagelaten weduwe van Joris Claesz.

Pouwel Andries als man en voogd van Pietertgen Jorisdr, nagelaten weduwe van Joris Claes Verspeck wil een inventaris van de goederen leveren nagelaten door Joris Claeszn Verspeck gesterkt bij ede door zijn huisvrouw die boedelhoudster is op voorwaarde dat de eisers voor het weeskind van Joris Claes ook delen in de schulden als blijkt dat er meer schulden zijn dan goederen.

22-6-1583: Mr Henrick Michielsz schout, oud ca. 40 jaar; jonge Pouwels Claes Verspeck gezworene van het ambacht van Rijswijck, oud ca. 60 jaar; Gerrit Corijs oud ca. 66 jaar, zijn gedaagd op verzoek van Arijen en Jeroen Jansz Swan en Vranck Dircxs als man en voogd van Haesgen Joppendr als erfgenamen van het achtergelaten kind van Joris Claes Verspeck. jonge Pouwels verklaart dat hij wel gekend heeft Lijsbeth Claes en Neeltgen Claes Verspeck. Zij waren gehele zusters van vaders- en moederszijde. Mr Hendrick verklaart dat Arijen & Jeroen Jansz Swan gekomen zijn van Lijsbeth Claes. Neeltgen Claesdr is de moeder geweest van Haesgen Joppen.

22-7-1583: Arijen en Jeroen Jansz Swan met Vranck Dircxsz als man en voogd van Haesgen Joppen als eisers tegen Pouwels Andries getrouwd met de weduwe van Joris Claes Verspeck over de successie van het nagelaten weeskind van Joris Claesz Verspeck (en van Pietertgen Jorisdr) dat in Den Haag gestorven zou zijn...

Het geschil betreft het aasdomsrecht dat zou zijn toegepast toen het kind stierft. Het aasdomsrecht kijkt niet naar welke familiepartijen vandaan komen, maar naar degenen die het dichtst in de bloedlijn staan, in dit geval de moeder.

Gezin/Partner: Pietertgen Jorisdr Jorisdr. Pietertgen is gestorven na 1583. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• vermelding: Vermeld in het kohier 10e penning Rijswijk 1561
• vermelding: van 1544; 10e penning Rijswijk
• vermelding: van 1544; Vermeld in het kohier 10e penning Rijswijk 1544

Aantekeningen:

vermelding:
Claesgen weduwe wijlen Claes Dircxz. Verspeck van de kercke van Rijswijck 4 margen lants geestlant ende weylandt om 12 gld. 15 stv., voor 1/3 paert 8 s 6 p.
Claesgen weduwe wijlen Claes Verspeck van mr. Gerit Verloo 8 margen lants met een woenhuys om 40 pnd. 10 stv 4 p. 1 s.
Claesgen weduwe wijlen Claes Verspeck van de domproest 5½ mergen geestlant en weylant om 6 p. grooten vlaems - 3 p. 12 s.

vermelding:
35. die weduwe van Claes Verspeck
7 morgen huur
5 morgen huur
4 morgen huur
3 morgen huur

vermelding:
35. die weduwe van Claes Verspeck, 7 morgen huur, 5 morgen huur, 4 morgen huur, 3 morgen huur

Claes + Claesgen Sijmonsdr. Claesgen is gestorven na dec 1566. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• vermelding: van 1544 tot 1561; Vermeld in het kohier 10e penning Rijswijk
• vermelding: van 1555; Verkoop boerenbedrijf

Aantekeningen:

vermelding:
1544
35. die weduwe van Claes Verspeck
7 morgen huur
5 morgen huur
4 morgen huur
3 morgen huur

1561
Claesgen weduwe wijlen Claes Dircxz. Verspeck van de kercke van Rijswijck 4 margen lants geestlant ende weylandt om 12 gld. 15 stv., voor 1/3 paert 8 s 6 p.

vermelding:
Claesje Symonsdr compareert in 1555 voor de gezworenen van Rijswijk en verkoopt in het bijzijn van haar kinderen Pouwels Claeszn (haar voogd), Joris Claeszn, Bastiaen Claeszn, Haesje Claesdr en Leenaertje Claesdr. Het bedrijf wordt verkocht aan Jacob Joriszn, de man van Leenaertje Claesdr.
Het bedrijf omvat (in 1566) vier paarden, een ouwe merrie, twee tweejarige merrieveulens, een éénwinter-veulen, twaalf koeien, vier éénwinter-beesten, een zeug met biggen, met de merck (markt?) kalveren die men in de wei jagen zal, de ‘huyerwaer’ (pachtrecht) van circa 24 morgen land, met wagens, ploeg, eydens (eggen), stoppen, mouwen (houten bakken voor de boter- en kaasmakerij) en verder alles wat tot het landbouwbedrijf behoort. Bovendien nog twee bedden, zes lakens, drie kussens, drie dekens, met geheel de inboedel van houtwerk. Uitgezonderd waren de ‘leesstoel’ (stilletje) met twee andere stoelen, een ‘scrientgen’ (kastje) in ‘t voorhuis, een oud tresoor, staande in de gang, een oud ‘sculge’ met twee banken in de ‘leechkamer’ (benedenkamer) met een ronde tafel. Uit de opsomming van wat ze uitsluit mag wel geconcludeerd worden, dat de inboedel aanzienlijk meer omvatte.
Jacob Joriszn. zal bovendien het genot hebben van het koren dat op zolder is en dat gezaaid is, het vlees dat er is, vier zijden spek, vier ketelen, een koperen pot met het bekken (deksel ?), een lavoer, drie platelen, twee tinnen kannetjes met een zoutvat. De koop is geschied voor ‘negendalff’ honderd gulden. Bovendien zal verkoopster, zolang zij leeft, worden onderhouden ‘in eeten en in drincken eerlicke en duechdelicken als men een moeder en oudt mensch sculdich is’. Mocht de samenwoning Claesje niet zinnen en zij wegtrekken, dan zal de koper haar alle jaren mondkost betalen en uitreiken: een agtendeeltje boter of vijf karolus guldens, vier kazen van de beste die men daar ‘vringt’, een voet vlees (dat goed is) of vijf kar. gld., een half varken van ‘t beste, anderhalf ton appelen, plus drie ponden groot Vlaams aan geld.
Mocht Claesje ‘off lijvich’ worden (sterven) dan zal de koper aan de kerk met de HG (Heilige Geest = de verzorging der armen) een koe geven ‘niet van de quaetste, noch niet van de beste’. Het is een van de weinige akten, die een goed inzicht geven in een landbouwbedrijf en de daarbij behorende woning. Het legaat aan de kerk geeft daarbij nog een aardige kijk op de persoonlijkheid van de schenkster. Als de volgorde van vermelding van de kinderen in de akte de opvolgende geboorten weerspiegelt en Paulus dus de oudste is (geboren circa 1528) was Claesje reeds weduwe toen haar kinderen nog jong waren (1544 of eerder). Ruim meer dan twintig jaar heeft ze dus haar bedrijf geleid.

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• vermelding: van 7 jul 1478; Bewoner van het huis te Rijswijk
• vermelding: van 7 mrt 1487; Vermeld als getuige bij een akte
• functie: van 1489 tot 1499; Kerkmeester
• vermelding: van 1501; Vermeld in het archief van de Oude Kerk te Rijswijk

Aantekeningen:

Geboorte:
Zijn geboortejaar is onbekend, maar zal, als hij degene is, die in 1461 vermeld wordt, niet na 1430 liggen

vermelding:
Dirk Dirksz., bewoonde 7 juli 1478 het huis te Rijswijk afkomstig van Jacob van der Specke, van de bijbehorende 13 morgen land, bezat hij 1/4, die hij van Jacob zal hebben geërfd.
Waarschijnlijk heeft Dirc de hofstede direct na Jacobs dood betrokken. Als namelijk de priester Symon Dircxzn. van der Speck vrij spoedig na de verwerving van Jacobs deel zijn vergrote aandeel in dit goed inbrengt in de door hem in 1473 gestichte fundatie (hij is in 1480 of even daarvoor overleden) is ene Dirc van der Speck reeds bewoner.
In 1501 is aan de westzijde eigenaar Jan van die Werff, en aan de oostzijde Philips Ruychrock. Ook hier zijn jongeren de oorspronkelijke eigenaren-bewoners opgevolgd. De Bredewech aan de noordzijde wordt thans Heerweg genoemd, een naam, die allengs de benaming Bredeweg geheel verdrongen heeft

functie:
kerkmeester in de jaren 1489, 1493, 1496, 1497, 1498 en 1499
Niet geheel duidelijk is of hiermede niet in een aantal gevallen zijn zoon kan zijn bedoeld, ofschoon deze na de dood van zijn vader consequent als ‘De Jonge’ wordt aangeduid.

vermelding:
Int jaer ons Heeren vijftienhondert en[de] een starff die Dirck Dirckxz. van der Speck in februario en[de] heeft besproken die kercke van Rijswijck voir hem, Lijsbeth en[de] Aechte, zij[n]re huysvrouwen, me[m]orie tsiaers anderhalff pont Hollants payment up een vierendeel van der tijen morgen lants en[de] zij[n] voir renten en[de] hebbe[n] belege[n] an die oestzijde meester Phillips Ruychrock, nu toebehorende meester Jan van Noertwijck, canonick inden Haghe, an die westzijde Jan van die Werff, an die noert zijde den Heerwech streckende streckende zuytwaert an die Waterloes. En[de] wij, Pieter Kersta[n]tsz. va[n]d[er] Burch, Jan Gerijtsz. en[de] Dirck Dirckxz. die Jonge va[n] d[er] Speck, hebben beloeft den selffden Dirck mit zij[n] huysvrouwen als kercmeesters te laten doen alle jaer een vigelie mit drie lessen en[de] mit vijff kaerssen, gevende den vicecureit voir zij[n] vigelie en[de] jaerlix up die stuel en[de] twee priesteren elcx een scelling en[de] den armen v [5] scelling an broet. En[de] oick mede die vier bidde[n]de orden tsiaers elcx i [1] sc[elling]. Des soe sijnt voirwaerden dat wij kercmeesters nu ter tijt off naemaels dese renten niet en sellen vercopen up die verboernisse der selfder renten en[de] als dan te comen an die naeste vrienden mit alsulckdanige laste als nu ter tijt daer up staet, alle dinck sonder arghe oft liste.

Overleden:
Hij is in 1501 overleden, na een memorie gevestigd te hebben voor hemzelf en zijn twee vrouwen (die dan blijkbaar ook reeds overleden zijn) op een vierde deel van 13 morgen land.10 Het is dezelfde hofstede, waarin Jacob een aandeel bezat – 1478 en daarvoor - en bewoonde.

Dirck + Lijsbeth NN. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• vermelding: van 1501; Vermeld in het archief van de Oude Kerk te Rijswijk

Aantekeningen:

vermelding:
Int jaer ons Heeren vijftienhondert en[de] een starff die Dirck Dirckxz. van der Speck in februario en[de] heeft besproken die kercke van Rijswijck voir hem, Lijsbeth en[de] Aechte, zij[n]re huysvrouwen, me[m]orie tsiaers anderhalff pont Hollants payment up een vierendeel van der tijen morgen lants en[de] zij[n] voir renten en[de] hebbe[n] belege[n] an die oestzijde meester Phillips Ruychrock, nu toebehorende meester Jan van Noertwijck, canonick inden Haghe, an die westzijde Jan van die Werff, an die noert zijde den Heerwech streckende streckende zuytwaert an die Waterloes. En[de] wij, Pieter Kersta[n]tsz. va[n]d[er] Burch, Jan Gerijtsz. en[de] Dirck Dirckxz. die Jonge va[n] d[er] Speck, hebben beloeft den selffden Dirck mit zij[n] huysvrouwen als kercmeesters te laten doen alle jaer een vigelie mit drie lessen en[de] mit vijff kaerssen, gevende den vicecureit voir zij[n] vigelie en[de] jaerlix up die stuel en[de] twee priesteren elcx een scelling en[de] den armen v [5] scelling an broet. En[de] oick mede die vier bidde[n]de orden tsiaers elcx i [1] sc[elling]. Des soe sijnt voirwaerden dat wij kercmeesters nu ter tijt off naemaels dese renten niet en sellen vercopen up die verboernisse der selfder renten en[de] als dan te comen an die naeste vrienden mit alsulckdanige laste als nu ter tijt daer up staet, alle dinck sonder arghe oft liste.

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• vermelding: Diverse vermeldingen
• vermelding: van 1345 tot 1430; Grafelijk leen te Lisse

Aantekeningen:

vermelding:
Beleend met die Specken en 2 morgen daarbij 8 mei 1418.
Leids poorter, was aan Kabeljauwse zijde in 1419 betrokken bij ongeregeldheden in die stad.
Maakte als man van Jan van Beieren met andere edelen 11 september 1420 deel uit van de vierschaar van Kennemerland die te Haarlem vonniste.
Vermeld in 1424 onder de welgeborenen te Lisse die hun krijgsdienst afkochten. Overl. vóór 16 juni 1430. Hij verkocht 16 maart 1413 Jonge Heynric Harmansz. een huis en erf aan de Breestraat te Leiden voor een jaarlijkse rente van 10 sch. met de houde.

vermelding:
leen 195. 9 (1430: 9½) morgen land ter Spek in Lisse, west: Hugo Dam (1430: Wouter Hendrik Dammasz.; 1527: de wildernis), oost: de leenheer (1430: Gijsbert van Noordwijk; 1527: de kerk van Noordwijk), noord (1430: de leenheer met wildernis; 1527: noordwest: erven Scout Yeve), zuid (1430: een lijdweg; 1527: het klooster ter Lee).
13-11-1345: Jan, heer van Egmond, en Dirk van Brederode, ridders, betuigen de de overdracht d.d. 4-9-1345 door Floris van der Spek Simonsz. van diens goed aan Dirk van der Spek, LRK 49 fol. 16.
9-3-1348: Lijftocht van Bertrada, dochter van Arnout van Waterland, gehuwd met Dirk van der Spek, op de mindere helft, LRK 47 fol. 41v.
24-10-1372: Dirk van der Spek Dirksz., LRK 50 fol. 129v nr. 841.
..-.-1390: Dirk van der Spek met ledige hand, LRK 422 fol. 7 nr. 121.
8-5-1418: Dirk van der Spek, LRK 60 fol. 3.
13-6-1430: Jacob van der Spek bij dode van Dirk, zijn vader, die hield van hertog Albert, LRK 60 fol. 25v.
....

201. 2 morgen land in Lisse, west: Arnout Callen ven (1348: Hugo Taye; 1400: Jacob Poes), oost: kinderen Wouter Foye (1400: Elisabeth, dochter van Willem Wiggersz.), (1400: noord: Wouter Jansz., zuid: de leenman), (1430: gemeen met nr. 195), (1400: en 2 hont in Lisse en hont in de Hoornbrug).
13-5-1329: Willem van der Spek bij opdracht, te komen op Dirk, zijn zoon, LRK 2 fol. 60v nr. 388, LRK 49 fol. 16.
De volgende beleningen zijn vanaf 1348 gelijk aan nrs. 195 en 195B, vermeerderd met:
10-12-1400: Dirk van der Spek mag als eigen verkopen voor 100 nieuwe dordse guldens aan
de proost van Bergen, tresorier, LRK 52 fol. 403v