Akte uit 1667

Deze notariële akte uit 1667 is getekend door één van de eerst bekende Alsemgeesten: Harpert Joris van Alsemgeest.
Centraal in deze akte staan de overleden Leendert Joritsen en zijn weduwe Stijntje Leenderts.
De overleden Leendert had een broer (Harper Joritsen, die tekent met Harper Joriss van Alsemgeest) en een zus
(Reijntjie Joris), die ieder uitgekocht worden voor vijfhonderd en vijftig (carolische) guldens. De rest van de erfenis blijft bij de weduwe Stijntje Leenderts. Stijntje Leenderts woont aan de Maasdijk "onder Sant Ambacht" ('s-Gravenzande).

Bijzonderheden

Het is niet duidelijk waarom de broer en zus worden uitgekocht. Misschien omdat ze mede eigenaar waren van de boedel voordat Leendert overleed. Het kan ook zijn dat ze mede-erfgenaam waren en hun deel wordt uitbetaald. Stijntje Leenderts is binnen twee weken na het ondertekenen van deze akte in ondertrouw gegaan met Jan Pietersz Westmaes en dat zal ongetwijfeld van invloed zijn geweest bij het opstellen van de akte.

Over de vraag of de familie kapitaalkrachtig was, is op internet wel wat te vinden. Prof. dr. Willem Frijhoff gebruikt de term "halve kapitalisten" voor vermogens boven de 1000 gulden en "kapitalisten" voor vermogens van meer dan 2000 gulden. De familie valt niet onder de 'superrijken', maar wel onder de (halve) kapitalisten.

Opvallend is dat de dames - ook de weduwe Stijntje Leenderts - een voogd hebben. In die tijd werden vrouwen in het algemeen handelingsonbekwaam geacht en was er bij dit soort officiële documenten dus een voogd nodig.

In de akte is te zien dat men het niet zo nauw nam met de namen. Reijntje wordt ook als Kniertje vermeld. De notaris vermeldt geen 'Van Alsemgeest' als achternaam, terwijl daar wel mee ondertekend wordt.

Ondertekening

De ondertekening door de 17 jaar oude Harpert Joriss is opvallend mooi:



Zijn zus Kniertje Joris kan kennelijk niet schrijven, want zij ondertekent met een ster.

Transcriptie

De transcriptie - de letterlijke vertaling van het document - is tot stand gekomen met behulp van Peter Kapel.
Klik hier als je deze vertaling wilt lezen.