| Naam |
Dirck van Delen |
| Geboorte |
ca. 1605 |
Heusden  [1] |
| Geslacht |
Mannelijk |
| Feit |
Eigenaar van goederen [2] |
- Na zijn overlijden is er onenigheid tussen het stadsbestuur en de erfgenamen van Dirck. Onder andere over de waardepapieren als actien/aandelen van de Verenigide Oost-Indische Compagnie.
Dirck had bezittingen en huizen in Middelburg en Arnemuiden en is in het bezit geweest van een 'speelhof' bij de Tol.
|
| Religie |
van 28 sep 1625 [3] |
| Lidmaat en ouderling van de Nederduitsch-gereformeerde kerk te Arnemuiden |
- Vanaf 9-4-1630 - als hij geen burgemeester meer is - wordt hij ouderling. Later ook afwisselend burgemeester of ouderling geweest.
In de kerkelijke gemeente heeft hij ook de boekhouding op orde gebracht, die daarvoor een puinhoop was. Na een verdenking wegens een kastekort voor 1662 stond Dirck onder censuur en werd hij van het Heilig Avondmaal afgehouden.
|
| Beroep |
van vóór 1626 [1] |
| Kunstschilder |
- Kunstschilder behorend tot de Hollandse school.
Was eerst lid van het Lucasgilde te Middelburg, het gilde van kunstenaars.
Vanaf het einde van de jaren '20 maakte hij enkel architectuurstukken. Hij had een voorliefde voor rijk versierde interieurs, met zuilen omgeven binnenhoven, barokke kerken, enz., die tot het eind van de jaren 1640 meestal door hemzelf van figuren werden voorzien, aanvankelijk vaak naar figuren van Dirck Hals, later veel naar prenten van Abraham Bosse.
Een van zijn bekendste schilderijen toont de Beeldenstorm van 1566. Hij schilderde dit schilderij in 1630 en het is het enige schilderij, waarop de Beeldenstorm is afgebeeld. Dit schilderij is te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Er hangt een groot werk van hem in het voormalige gemeentehuis van Arnemuiden, dat nu dienstdoet als oudheidkundig museum van Arnemuiden. Er hangen ook schilderijen van hem in buitenlandse musea. In 2014 dook een schilderij van hem, uit 1626, op in Wales.
|
| Beroep |
van 1628 tot vóór 1658 [4] |
| Burgemeester van Arnemuiden |
- Twee maanden nadat hij poorter was geworden (31-3-1628) vermeld als 2e burgemeester.
De eerste burgemeestersperiode duurde tot 9-4-1630. Hij is daarna nog 6 keer verkozen tot burgemeester van Arnemuiden.
Dirck leek als burgemeester behoorlijk veel aan te pakken. Nadat hij 2e burgemeester was geworden werden veel taakomschrijvingen gemaakt voor de ambtenaren, het uurwerk van de Toren en de stadspoorten werden gerepareerd etc.
In 1651 raakt Dirck in opspraak en wordt hij anoniem beschuldigd van machtsmisbruik en zelfs gebruik van geweld en dwang. Dirck heeft hierover van het stadsbestuur een schriftelijke verklaring geëist.
|
| Feit |
van 31 mrt 1628 [2] |
| Poorter van Arnemuiden |
- Woonde eerst in Middelburg en is na zijn eerste huwelijk in 1625 in Arnemuiden gaan wonen.
|
| Feit |
van 1641 [2] |
| Licentmeester |
- In 1641 assisteerde hij 'opt Cantoir van Convoij en Licenten'
24-8-1655 - in een stadsresolutie wordt opgemerkt dat het aan licentmeester van Delen verboden wordt aan Willem van der Voort een paspoort te geven.
Het was een lucratieve functie. Voor ieder zout-of turfschip dat de Tol passeerde kon de licentmeester als “Ontfanger van de Graeffelijcken Tol” , als de attestatie/ het paspoort gegeven was, 6 stuivers voor zichzelf opstrijken.
Dit kan de reden zijn geweest dat Dirck de functie niet meer wilde teruggeven toen hij het wel had moeten doen (bij de benoeming van een nieuwe secretaris).
|
| Feit |
van 5 aug 1659 [5] |
| Kwestie over nalatenschap |
- 5 aug. 1659: Dirck van Delen, oud-burgemeester van Arnemuiden, als man van Johanna van Balen, eerder weduwe van Adriaen Fransz. van Dorsten, zoon en mede-erfgenaam van wijlen Grietgen Jacobsdr. Cotermans, verklaart, dat Jan en Cornelisz. Fransz. van Dorsten, als executeurs-testamentair van Grietgen Jacobsdr. Cotermans, de dag daarvoor waren gedagvaard om te compareren voor commissarissen uit het Gerecht van Dordrecht ten einde te komen “tot afdoeninge van de differentiale ende questieuse poincten ter saecke van haerlieder administratie gemoveert”. Cornelis was daarbij echter niet verschenen en zijn broer Jan heeft geweigerd hem te vervangen. Daarom hebben de heren commissarissen geoordeeld, dat de zaak geen voortgang kon hebben en er geen definitief compromis tot stand kon komen, zolang beide broers niet in persoon aanwezig waren. Op verzoek van Van Delen heeft notaris Johannes Melanen zich vervoegd bij Jan en Cornelis Fransz. van Dorsten en prostest gedaan van alle kosten, die de comparant wegens de onwilligheid van de broers heeft geleden en nog zal lijden. Cornelis heeft geantwoord, dat hij het voorgestelde compromis niet wil ondertekenen en Jan heeft gezegd, dat hij zijn broer niet zal vervangen, maar zijn best zal doen om Cornelis ertoe over te halen de zaak “met accort in vruntschap aff te doen”. (ONA Dordrecht inv. 179, f. 130 e.v.)
|
| Feit |
tot 21 jun 1661 [4] |
| Thesaurier (Gemeenteontvanger) en Boekhouder van armen |
- Dirck was een bekwaam, maar ook 'verdacht' boekhouder.
31-03-1633: Ontvanger van 14 gulden op 't honderd wit zout en 9 gulden van elk honderd kleinen dienaangaande
8-2-1639: Collecteur der Grafelijke tol van Zeeland te Arnemuiden
In 1645 verzorgt Dirck de boekhouding van de Armen.
Met een resolutie van 21-6-1661 wordt het boekhouderschap beëindigd. Na herhaalde malen gemaand en zelfs gegijzeld te zijn, levert Dirck op 13-9-1661 onder dwang de boekhouding in. Het schijnt dat het kastekort toen ongeveer 200 pond heeft bedragen, een heel hoog bedrag voor die tijd.
|
| Feit |
van 5 jan 1669 [6] |
| Vermeld in notariële akte te Den Haag |
- Op huyden den 5e January 1669 compareerden voor mij adriaen van adrichem openbaer notaris bij den Hove van Hollant geadt in ‘s-Gravenhage residerende ende de getuygen naer genoemt d’eersame Sr. Dirck Tegelberch inwonende alhier in den Hage mij notaris bekent Ende heeft ten versoucke ende requisitie van de kinderen en erffgenamen van Joffe.Johanna van Balen za : in haer leven laest Huysvrou van de hr Dirck van Deelen burgemr en Licentmr tot arnemuyden getuyght verclaert en geattesteert waerachtigh te wesen. Dat eenige jaren geleden tusschen de deserhant ende de gemelte heer Dirck van Deelen discours is gevallen ende dat onder andere de weer gemelte hr Dirck van Deelen dese seyde dat hem leet was, dat de kinderen syne requiranten in dese niet seer veel vanhaer moeder hielden ende dat hem oock leet was dat sijn huysvrouw van haer kinderen mede niet veel hielt off werck maeckte. Ende dat deselve kinderen wel machte verseekert sijn dat bij afflijvicheyt van sijn vrouw hij niets van haer middelen soude profiteren off verbetert sijn, maer sij (deuterende (2) sijn huysvrouw) wel van hem off van sijn middelen. Ende alst al quame te gebeuren dat sijn huysvrouw erst mocht comen te overlijden hij aen haer kinderen int scheyden eerlijck ende genereus soude handelen ja selffs tot syn eygen schade de wyll hy geen kinderen hebbende om niemants van sijn vrinde willen deselve kinderen niets soude willen vercorten. Eyndigende hier mede syn verclaring, enz.”
|
| Overlijden |
16 mei 1671 |
Arnemuiden [7] |
| Aantekeningen |
- Dirck van Delen was getrouwd met Maria van der Gracht (1588-1650). Zij was de dochter van de toenmalige burgemeester van Arnemuiden. Van Delens tweede vrouw was Catharina de Hane (1618-1652) Ze trouwden in 1650, maar Catharina overleed na 2 jaar huwelijk in het kraambed. Van Delens derde en laatste vrouw heette Johanna van Baelen.
Naast het schilderij in het museum van Arnemuiden hangt een gedenkbord, dat Dirck van Delen liet opstellen voor zijn drie vrouwen. De tekst daarop luidt:
‘Gedenckt te sterven
DIRK VAN DELEN heeft dit opgerigt ter gedachtenis syner weerde en lieve Huisvrouwen, Maria van der Gracht, oudt synde 62 jaar, overleden den 30. Augustus, 1650, Catharina de Have, overleden den 4. December, 1652, oudt synde 34 jaren, mitsgaders Johanna van Balen, oud synde 68 jaren, overleedt den 16. December, 1688.’
Later is er bijgeschilderd:
‘De Heer DIRCK VAN DELEN, overleden den 16. Mei, oudt synde 66 jaren.’
|
| Persoon-ID |
I21467 |
Hennies genealogie |
| Laatst gewijzigd op |
14 jul 2024 |
ca. 1605 - 1671 (66 jaar)
: Adres
: Locatie
: Dorp/stad
: Gemeente/Graafschap
: Staat/Provincie
: Land
: Nog niet ingesteld
