top deco

Cornelis Aertsz Smael te Loosduinen


met de percelen die hij pachtte van het convent van Loosduinen

Het klooster van Loosduinen liet de bezittingen optekenen in kaartboeken. Landmeters Jan Potter en Floris Jacobsz maakten in de periode van 1569 tot en met 1597 een kaartboek voor de abdij van Loosduinen. In dit kaartboek zien we diverse percelen die gepacht werden door Cornelis Aertsz Smael, een voorouder in de tak Neerscholten.
Hieronder enkele afbeeldingen uit dit kaartboek en een vergelijking met de huidige situatie.

Overzicht van de percelen A tot en met D in Loosduinen

De oude kaart

Op bovenstaande kaarten staan de percelen waarbij Cornelis Aertsz Smael bij vermeld staat.
Rechtsboven zie je de nog steeds bestaande Abdijkerk van Loosduinen en de korenmolen (De Korenaer).

De kaart uit 1832 met op achtergrond huidige situatie


A - De boerderij met erf

A rechtsonder op een kaart uit 1712 met daarboven Den Heuvel

Foto uit 1901 met boerderij Den Heuvel

Op de kaart uit 1712 is te zien dat de boerderij onder 'den Heuvel' ligt en de boerderij is in latere jaren ook naar die heuvel vernoemd.
Verondersteld wordt, dat de heuvel kunstmatig is en dat het gaat om de resten van een zogenaamde motte, een omgrachte heuvel met daarop een versterking. Wellicht is de heuvel ook de plek waar 'Villa Losdun' heeft gestaan. De eerste vermelding van Loosduinen was in 1173 met "Villa Losdun'. De heuvel lag ter hoogte van de huidige hoek Laurenburgstraat / Luxemburgstraat. En de boerderij waar Cornelis Aertsz Smael woonde lag ter hoogte van de huidige hoek Ru Paréstraat / Marius Gedwaldstraat.

Het is niet bekend wanneer Cornelis Aertsz in het bezit is gekomen van de boerderij.
In 1637 verkopen de erfgenamen van zijn zoon en onze voorouder Arend Cornelisz Smael 3/4 van de woning met 3,5 morgen land aan Ansem Hubrechtsz van Boshuijsen, de man van Geertgen Arenstdr Smael, mede-erfgename.
In 1832 staat het huis met erf op naam van Daniel van Alkemade. In 1925 wordt de boerderij door de familie Van Alkemade verkocht voor de bouw van de Loosduinse groenteveiling.
Ook de groenteveiling is verdwenen en heeft plaats gemaakt voor een woonwijk.


De percelen B, C en D

Op beide kaarten rechts staat Cornelis Aertsz Smael als pachter van de percelen gemeld.
B is omschreven als een stuk weiland, groot 3 marge en 2 hont.
C is teelland, groot 4 marge en 1 hont.
D is een stuk geest(grond), groot 3 marge en 4 hont.
NB: een morgen/marge is iets minder dan een hectare (10.000 m2) groot. Een hont is ca. 1/6 morgen. En er gingen ongeveer 600 roedes in 1 morgen.

In 1637 is het onroerend goed nog steeds in de familie als het door de erfgenamen van Arend Cornelisz Smael wordt overgedragen aan Ansem Hubrechtsz (zie ook A). Het onroerend goed is belast met een rente ten behoeve van de Abdij van Loosduinen.

Tegenwoordige ligging van de percelen:
B: Margaretha van Hennebergweg 25 tot aan perceel C, dat eindigt op de Margaretha van Hennebergweg 71 (Dekkershoek).
D: In het vierkant beginnend Willem IIIstraat 43 tot de Schwerinkade / Schwerinkade tot Willem Gerreselaan 9 / Willem Gerreselaan tot de kruising Lippe Bisterfeldweg en Ru Paréstraat / Lippe Bisterfeldweg tot Willem IIIstraat.

De percelen B en D op de oude kaart


Het perceel C op de kaart van de abdij


Perceel E in Monsterambacht (Loosduinen)

Perceel E bestaat uit 2 stukken die liggen in Monster ambacht (een gedeelte van het latere Loosduinen).
Het eerste stuk is een wei- of hooiland van 2 marge, 5 hont, 26 roe.
Het tweede stuk is een weiland van 5 marge en 21 roe.

Op 29-5-1619 verkoopt Cornelis Aertsz Smael wonend te Loosduinen voor 1.400 gulden aan Arent Cornelisz Smael, zijn zoon, 4,5 morgen land te Monster. Bijzonder is dat (staatsman) Mr. J(oh)an van Oldenbarnevelt als belender van het land wordt vermeld.
Evenals de voorgaande percelen wordt dit land in 1637 overgedragen uit de erfenis van Arend Cornelisz Smael.

Tegenwoordige ligging van het perceel:
Op de kaart uit 1832 met op de achtergrond de huidige situatie is goed te zien dat het perceel in het recreatiegebied Madestein ligt met aan de ene kant de Lozerlaan en aan de andere kant de Wennetjes. Het Mien van Breepad gaat voor een groot deel door dit perceel.

Het perceel E op de kaart van de abdij


Hetzelfde perceel op de kadastrale kaart uit 1832


Bronnen:
  1. Nationaal Archief
  2. HisGis
  3. Google Maps
  4. OpenStreetMap
  5. Flickr
  6. Willem Visser
  7. Facebook



Over deze website

Heb je aanvullingen, verbeteringen, vragen en/of foto's? Neem contact op. Wij horen graag van je!
Je kunt gegevens overnemen van de site als je de bron vermeldt.
Vanwege het auteursrecht op diverse documenten kun je afbeeldingen niet overnemen.