Een reis in het verleden met verrassende vergezichten
en de percelen die Fijtgen Willems van Veen in 1597 pachtte van de abdij.
De abdij van Rijnsburg was een benedictinessenabdij die in 1133 werd opgericht. De gebouwen van de abdij werden in 1574 verwoest door de Spaanse troepen.
De kloosterorde had veel bezittingen. Hiervan zijn veel documenten bewaard gebleven.
Het Nationaal archief heeft kaartboeken van de abdij uit 1597 en 1662, waarin ook voorouders en aanverwanten in de tak Zuidwijk worden vermeld. Zij bezaten en/of gebruikten land in Rijnsburg, Voorhout en Oegstgeest. Eén van die voorouders is Fijtgen Willemsdr van Veen, die op 8 verschillende kaarten uit 1597 is vermeld. Fijtgen was de echtgenote / weduwe van Pieter Garbrantsz van Paridon en zij woonde te Rijnsburg. Fijtgen is rond 1560 geboren en zij overleed voor 1623.
Het kaartboek uit 1662 is gemaakt naar een eerder boek uit 1635.
Hieronder enkele van de desbetreffende kaartfragmenten met nadere informatie.
Perceel te Oegstgeest van de Abdij van Rijnsburg, gehuurd door Fijtgen Willems
Hetzelfde perceel nu gehuurd door Willem en Joriaen Pieters Veen samen met Gijsbert Cornelis.
Het perceel op een kadastrale kaart uit 1832 met huidige situatie op achtergrond
In Oegstgeest huurde Fijtgen Willemsdr van Veen een perceel land dat in de buurt van de rivier de Zijl lag. Het perceel is groot 2209 roedes en hiervan worden 553 roedes gebruikt door Cornelis Cornelisz.
Een Rijnlandse roede mat 14,19 vierkante meter. Hierbij gingen 600 (vierkante) roedes in één morgen of gemet (iets minder dan één hectare) en 100 roede in één hont.
Het land is in 1558 gebruikt door de echtgenoot van Fijtgen: Pieter Garbrantsz van Paridon.
In 1662 is het land gesplitst in 2 percelen: O en P. In een marge op de kaart staan Willem Pieters Veen en Joriaen Pieters Veen als gebruiker van dit land vermeld, samen met Gijsbert Cornelis. Willem en Joriaen zijn zonen van Fijtgen en Pieter.
Waar ooit het weiland lag, dat Fijtgen Willems huurde, ligt nu een woonwijk van Leiden. Het perceel ligt ter hoogte van de Korenbloem in het noorden tot de Akerwerf in het zuiden.
Perceel III te Rijnsburg van de Abdij van Rijnsburg, gehuurd door Fijtgen Willems
De pachter van hetzelfde perceel is hier Joriaen Pieters
Het perceel op een kadastrale kaart uit 1832 met op achtergrond huidige situatie
Perceel nr III (op de kaart uit 1662) heeft in 1597 een oppervlakte van 937 roeden en in 1662 van 1030 roeden.
Ook dit perceel van de abdij is lange tijd gebruikt door de familie. Na Fijtgen Willemsz heeft haar zoon Joriaen Pieters het gebruik van het land overgenomen. In 1588 wordt het perceel ook vermeld bij de man van Fijtgen, Pieter Garbrantsz. Het land staat dan in het morgenboek van Rijnsburg als 1 morgen 350 roeden gelegen op te Vecht.
De vader van Fijtgen, Willem Pieters Veen, wordt in 1560 al vermeld als pachter van 2 percelen land in Rijnsburg.
In 1575 verklaart zijn weduwe Lijsbeth Gerritsdr over 9 morgen en 4 hond land, gepacht van de abdij te Rijnsburg: Haar woning is haar in 1572 door brand benomen en het krijgsvolk (de Spanjaarden?) heeft haar beroofd van al haar beesten - als koeien, paarden schapen -, huisraad, bedden en kleren. Ook had zij in de jaren '73 en '74 geen genot van het land, omdat zij ten tijde van het eerste beleg in Leiden was en ten tijde van het tweede beleg in Haarlem.
Of deze rampspoed ook betrekking heeft op dit perceel is niet zeker, maar het zal wel betrekking hebben op één of meer van de hier behandelde percelen te Rijnsburg.
Het perceel ligt nu langs het Oegstgeesterkanaal, het Kanaalpad (nr 2 e.v.) Zuid-Oost te Rijnsburg.
7 percelen in Rijnsburg van de abdij gehuurd door diverse familieleden
Het perceel van Fijtgen nu gepacht door Joriaen Pieters (Veen)
Het perceel in 1832 met op achtergrond huidige situatie
Met deze oude kaart is iets bijzonders aan de hand. Er staan namelijk 7 percelen op van familieleden:
Fijtgen Willems is pachter van de 2 percelen. Haar broer Huijgh Willemsz gebruikt ook 2 percelen.
De zoon van Fijtgen, Joriaen Pieters (Veen), is nu pachter van de twee percelen.
De percelen in 1832 met op achtergrond huidige situatie
Voor de oudste afbeelding zijn 2 kaarten digitaal samengevoegd. Dit gedeelte van Rijnsburg heet de Middelmors.
Voordat Fijtgen dit land pachtte is het waarschijnlijk ook gebruikt door haar vader Willem Pietersz Veen. En na zijn overlijden wordt haar echtgenoot Pieter Garbrantsz van Paridon in 1588 in het morgenboek van Rijnsburg vermeld met 450 roeden land op de Middelmors en 400 roeden land gelegen achter Kloosterschuur. Dit komt overeen met de maten die op de oude kaart zijn vermeld.
Het bovenste perceel ligt nu op de hoek van de Noordwijkerweg aan de Vinkenweg (tot en met nummer 5). Het onderste perceel begint ter hoogte van de Noordwijkerweg 46.
Linksboven het perceel gebruikt door Fijtgen Willems.
Het gebruik van dit perceel is uit de familie gegaan naar Cornelis Arentsz.
Net als op de oudere kaarten op de kaart uit 1832 linksonder de Kloosterschuur
Het perceel waarvan Fijtgen Willemsdr in 1597 pachter was lag bij de kloosterschuur van Rijnsburg en had een oppervlakte van ca. 1040 roede. Het gebruik is uiteindelijk overgenomen door Cornelis Arentsz, die ook pachter was van het land en de gebouwen op Kloosterschuur (linksonder op de kaart). Kloosterschuur was de opslagplaats van Rijnsburg.
Het zou kunnen dat de zoon van Fijtgen, Willem Pietersz van Veen, de pacht van Fijtgen heeft overgenomen, voordat het naar Cornelis Arentsz ging.
De huidige ligging van het perceel is ter hoogte van de Hoogeweg 24 / 28 te Rijnsburg.
Diverse percelen van de familie ide Elsgeesterpolder (twee kaarten digitaal samengevoegd).
De percelen in Voorhout in 1662.
De desbetreffende percelen op de kaart uit 1832.
Op deze kaarten zien we diverse percelen die gepacht werden of eigendom waren van de familie. Uitgaande van de kaart uit 1662 zien we van boven naar beneden:
Heb je aanvullingen, verbeteringen, vragen en/of foto's? Neem contact op. Wij horen graag van je!
Je kunt gegevens overnemen van de site als je de bron vermeldt.
Vanwege het auteursrecht op diverse documenten kun je afbeeldingen niet overnemen.