Een reis in het verleden met verrassende vergezichten
Alsem en Geest
De elementen, waarmee de naam Alsemgeest is opgebouwd, zijn Alsem en Geest. En daarover is nog wel iets bijzonders te vertellen....
Alsem
Alsem is een plant met de Botanische naam: Artemisia (absinthum, biennis of maritima).
Volksnamen:
Alsem, Alsen, Alsene, Alsine, Bijvoet, Weermoet, Wermoed, Wormte, Els, Jeils, Olsem, Witte alsem, Botterknoppen, Ruigblad
Werking:
Men heeft altijd gedacht dat bijvoet magische krachten had. Het werd
als geluksbrenger gedragen, als talisman tegen kwade geesten, vermoeidheid en
alle mogelijke ongemakken. Naar verluidt zou Johannes de Doper tijdens zijn verblijf
in de woestijn, een gordel van bijvoet hebben gedragen. Daar het een opwekkend
middel is, schrijft Munting in 1696: "Alsem is ondienstig voor de geen die van
een hitzige natuur of vol bloed zijn." Dodoens schrijft o.a. "Alsem is goed voor maag en gal, verwekt eetlust." Paqué schrijft: "Absintalsem is versterkend en aanzettende (excitant), in het bijzonder voor de maag en vermeerdert de eetlust.
Vóór de ontdekking van kinine was absintalsem het koortsverdrijvende middel bij
uitstek, het is ook wormafdrijvend en schijnt maanstonden op te wekken."
Tegenwoordig wordt Alsem gebruikt als antimalariamiddel.
In de tuin is Alsem met zijn grijze blad een mooie borderplant en heeft ook een beschermende werking: De zwarte aardvlo kan niet tegen alsem. Alsem beschermt de kool tegen het koolwitje. En slakken kunnen er niet zo goed tegen als je een alsemaftreksel over de aarde sproeit.
Toverkruid:
In les 1, toverdranken op het 'Zweinsteinweb" (Harry Potter) wordt
Alsem ook gebruikt. Je hebt nodig:
Geestverruimende drank:
Alsem is vroeger gebruikt in Vermouth (van het Duitse Wermut), maar de alsem is het meest
bekend geworden door het drankje dat ervan gebrouwen wordt: Absint.
Absint is een sterke drank op basis van anijs, alsem en andere kruiden.
Absint wordt soms puur gedronken, maar gebruikelijk is om water en suiker toe te
voegen. Hoewel van oorsprong een volksdrank, werd absint in de 19e eeuw vooral
populair onder (beroemde) kunstenaars, die het de bijnaam 'De Groene Fee' gaven.
De Fee zou een belangrijke bron van artistieke inspiratie zijn. Edgar Degas
heeft het hier afgebeelde schilderij van een absintdrinkster gemaakt.
Absint werd in het begin van de 20e eeuw in diverse Europese landen verboden,
wegens de (vermeende) hallucinogene werking en andere bijwerkingen. Het drankje
is in de 'verboden tijd' nog illegaal gestookt en de notoire absint-drinkers
waren te herkennen aan de diep-rauwe stem die zij als gevolg van het overmatig
nuttigen van absint hadden gekregen.
Uit later onderzoek is gebleken dat de schadelijke bijwerkingen vooral
veroorzaakt werden door schadelijke stoffen die werden toegevoegd om het
uiterlijk van de drank te verfraaien. Op grond van die conclusies is het in
diverse landen weer toegestaan om absint te produceren.
Leuke bijzonderheid is, dat in diverse artikelen (Bijvoorbeeld "Absinterklaasavond"
gepubliceerd in de Metro) staat vermeld dat absint is gemaakt van 'Alsemgeest'.
Je kunt van absint wel de geest krijgen, maar of de geest van de
Alsemgeest-familie in dit drankje rondwaardt.....?
Meer informatie over absint:
De groene fee.nl
Alsem in het buitenland:
In Rusland wordt Alsem (bijvoet) geschreven als "чернобыль", bij ons beter bekend als "Tsjernobyl".....
In het Engels is Alsem wormwood (Alsem is gebruikt als wormafdrijvend middel)..
Het duitse woord voor Alsem is wermut, "beschermer van de geest".
Alsem en de apocalyps
De naam Alsem wordt ook in verband gebracht met het einde van de wereld.
De openbaring van Johannes vermeldt het volgende:
"En de derde engel bazuinde:en uit de hemel viel een grote ster, brandend als een fakkel, en zij
viel op het derde deel der stromen en op de bronnen der wateren.
En de naam van de ster is Alsem. En het derde der wateren werd tot alsem, en vele mensen stierven door
de wateren; want zij waren bitter geworden."
Na de kernramp van Tsjernobyl in 1986 ontstond de theorie dat deze tekst een voorspelling
van die ramp was. Zoals onder 'Alsem in het buitenland' vermeld staat betekent Tsjernobyl Alsem of Bijvoet.
Rechts een afbeelding uit het boek "Bybelsche Figuren, vertonende
de voornaamste Historien der Heylige Schrifture ...", published in 1717 by I. Enschede
Alsem in het familiewapen
Het blad van de Alsem is duidelijk terug te vinden in het Familiewapen Alsemgeest. Het gouden vlammetje erboven verbeeldt "de geest".
Geest
Over de "Geest" kan ik hier een hele lange verhandeling houden, maar ik houd het kort, omdat de betekenis in onze naam zo goed als zeker afkomt van de benaming voor oude zandgrond in kustgebieden. Bij 'geestgrond' gaat het vaak om afgegraven duinen. Geestgrond is kalkrijk en daarom erg geschikt voor Alsem en tegenwoordig voor de bloementeelt (bloembollenvelden!). Geestgronden zijn vaak omringd door kleigronden of laagveen. De term is terug te vinden in plaatsnamen als Oegstgeest, Uitgeest of Heist en natuurlijk in onze familienaam 'Alsemgeest'.
Heb je aanvullingen, verbeteringen, vragen en/of foto's? Neem contact op. Wij horen graag van je!
Je kunt gegevens overnemen van de site als je de bron vermeldt.
Vanwege het auteursrecht op diverse documenten kun je afbeeldingen niet overnemen.